เมื่อผลประโยชน์ของประเทศต้องมีผู้ดูแล ทั้งด้านการพานิชย์และสิทธิเสรีภาพนอกอานาเขต ในประเทศต่างๆ มีตำแหน่งที่ได้รับการแต่งตั้งให้ดูแลผลประโยชน์ทั่วไปของประเทศ และดำรงอยู่ในต่างประเทศ เรียกว่า “กงสุล” มีภาระกิจและหน้าที่ ช่วยเหลือคนไทยในต่างประเทศ
กงสุล (Consul) ความหมายและความสำคัญ คือผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งให้ทำหน้าที่ช่วยเหลือ และดูแลผลประโยชน์ทั่วไปของประเทศ ดำรงตำแหน่งอยู่ในประเทศต่างๆ มีหน้าที่ทำการแทนเจ้าพนักงานฝ่ายปกครองและนายทะเบียน หรือเรียกอีกอย่างว่า ผู้แทนทางการฑูต มีหน้าที่เกี่ยวกับการค้าเป็นสำคัญ
หน่วยงาน สามารถแบ่งได้ ดังนี้ อธิบดีกรมการกงสุล ศูนย์ประสานงานการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร กองสัญชาติและนิติกรณ์ สำนักงานเลขานุการกรม กองคุ้มครองและดูแลผลประโยชน์คนไทยในต่างประเทศ กองตรวจลงตราและเอกสารเดินทางคนต่างด้าว กองหนังสือเดินทาง
วิสัยทัศน์ ในการทำงาน คือ “การทูตเพื่อประชาชน” ให้ความช่วยเหลือคนไทยตกทุกข์ได้ยากในต่างแดน สร้างความเข้มแข้งให้ชุมชนทั้งภายในและภายนอกประเทศ
ภารกิจในต่างแดน
- ช่วยเหลือคนไทยที่ประสบปัญหาในต่างประเทศ ที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ จากการเจ็บ ป่วย หนังสือเดินทางสูญหาย หรือถูกโจรกรรม ติดตามญาติที่สูญหาย หรือขาดการติดต่อ และดูแลความเป็นอยู่
- แรงงานไทยที่ถูกหลอกลวงไปต่างประเทศหรือ หญิงไทยที่ถูกหลอกไปค้าประเวณี แล้วประสบกับความตกทุกข์ได้ยาก สามารถร้องขอความช่วยเหลือได้โดยตรง
- ในสภาวะของสงคราม หรือภัยพบัติทางธรรมชาติ เช่น เกิดเหตุการณ์วิกฤติทางการเมือง แผ่นดินไหว วินาศกรรม หรือโรคระบาด สถานเอกอัครราชทูตและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง คือ ผู้ช่วยเหลือในเบื้องต้น
- การเสียชีวิตในต่างแดน จะได้รับความอนุเคราะห์ในเรื่องการจัดการศพ และส่งอัฐิกลับประเทศไทย
- ช่วยให้การะพิจารณาคดีมีความเป็นธรรม หากมีการกระทำผิดเกิดขึ้น ทั้งถูกจับกุมและถูกคุมขัง ให้เป็นไปตามระเบียบกฏหมาย อย่างยุติธรรม
การทำหนังสือเดินทาง
- คนไทยในต่างแดน หนังสือเดินทาง หลักฐานสำคัญที่ใช้ในการแสดงตัวตน หาหนังสือเดินทางมีอายุไม่เกิน 6 เดือน ควรรีบดำเนินการยื่นคำร้อง ร้องขอทำหนังสือเดินทางเล่มใหม่ การยื่นคำร้องต้องดำเนินการด้วยตนเองเท่านั้น
- การเดินทางไปต่างประเทศไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม ข้อควรระวัง นอกจากการเตรียมพาสปอร์ตและเอกสารให้ถูกต้อง เมื่อเข้าพักในโรงแรม หากเดินทางไปเที่ยวที่ไหน ควรพกพาสปอร์ต ติดตัวไว้เสมอ ป้องกันการถูกขโมย
- กระเป่าเงิน ไม่ว่าจะเดินทางไปทีไหน ไม่ควรพกกระเป๋าตังค์ไว้ที่ด้านหลัง ควรมีกระเป่าสำรองสำหรับการพกพา และไว้ด้านหน้าแนบกับตัว เพื่อการไม่ประมาท
- แหล่งข้อปปิ้ง และสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ มักมีมิจฉาชีพแฝงตัวด้วยเสมอ
- แบงค์ปลอม ควรระมัดระวังเรื่องการจ่ายเงิน หากมีการทอนเงินนานเกินไป ควรเอะใจและตรวจสอบเงินที่ได้รับมา มีลักษณะแปลกปลอมหรือผิดปกติอย่างไรบ้าง
เมื่อรู้ความหมาย หน้าที่และความสำคัญของ กงสุล การเดินทางไปต่างประเทศ หากมีเหตุไม่คาดคิดเกิดขึ้นกับชีวิต สถานที่ ที่ควรนึกถึงอันดับแรก คือ กรมการกงสุลในต่างประเทศ คือ ผู้ที่ให้ความยุติธรรม และความสำคัญกับนักเดินทางในประเทศของตนเองเสมอ ไม่ว่าจะเดินทางไปต่างประเทศเพื่อกิจอันใดก็ตาม
